Như tác giả đã kể cho các bạn nghe rồi, cô giáo Bích Thảo của chúng ta có cái tính thẳng như ruột ngựa, nói ngoa một tí thì gọi là bộc chộp. Nói thì nói kiểu như vậy thôi, chứ tính cô rất tốt, cô là một trong các cô giáo bám bán lâu của trường Pa Thăm, 10 năm tính từ lúc cô ra trường, là 10 năm cô ở trên đây, cô nhiều lần được xét chuyển về xuôi vì nhà cũng có điều kiện, những nghĩ chán nghĩ chê, cô vẫn cứ lần khẩn mãi chưa về. Cô nói để chờ có một cô giáo lên đây dạy thay cô mới về, chứ giờ mà về thì lại khuyết giáo viên, các đồng nghiệp không kham nổi. Nhưng chờ mãi, chờ mãi bao nhiêu năm nay, có lúc nào trường đủ giáo viên đâu.

Mãi hơn 3 giờ chiều, hai chị em Bích Thảo và Khoa mới bắt đầu từ điểm trường Pa Thăm đi lên bản Lùng Hăn cách điểm trường 3 quả đồi. Theo lối mòn mà dân bản hay đi, ở đây, cái gọi là đường chỉ là đi nhiều mà thành đường thôi, bản Lùng Hăn là bản của người Mông, khoảng dăm chục nóc nhà sàn, nằm ở đoạn giữa, đoạn thoải nhất của một quả đồi.

Khoa lóc tóc theo sau đít chị Bích Thảo, trên cổ lủng lẳng chiếc máy ảnh bám đít chị Bích Thảo lội suối, chống gậy theo con đường đất có nhiều vết chân người, vết chân ngựa, cả vệt bánh xe nữa. Thỉnh thoảng tiếng lách tách của máy vang lên đằng sau làm Bích Thảo chột dạ ngó xuống, bởi cô nghi ngờ Khoa chụp đít mình chứ không phải là chụp phong cảnh.

Bích Thảo hôm nay mặc một cái quần bò côn màu xanh đã bạc phếch màu, chứng tỏ nó đã được dùng khá lâu rồi:

– Này, em chụp cái gì thế?

Khoa ngẩng lên chạm mặt vào đít bự của chị Bích Ngọc, thở không ra hơi, Khoa nói nhát ngừng nhát nghỉ:

– Em… chụp… phong… cảnh.

Chu cái môi cong màu mận hậu chín lên, Bích Thảo nói:

– Thật không?

– Ơ thế chị nghĩ em chụp cái gì?

– “Ai mà biết được”, Bích Thảo tủm tỉm.

Nói rồi, Bích Thảo rảo bước lên trước làm Khoa toát mồ hôi theo sau, hết đoạn dốc, tới một đoạn đường bằng phẳng, nằm vắt ngang một quả đồi, mặt trời chênh chếch ở bên kia một ngọn núi cao phía xa xa, Bích Thảo ngừng lại chờ Khoa tới:

– Thanh niên thành phố có khác, mới chưa được một nửa đường mà đã thở không ra hơi. Chẳng bằng ông già.

Khoa chống tay vào hai đầu gối, máy ảnh lủng lẳng trước mặt, thở lấy thở để:

– Chị khỏe thật đấy, em sắp hết sức rồi. Chị đi từ từ chờ em với.

– Đi từ từ thì có mà sáng mai mới về tới trường à.

Lúc này Khoa mới để ý, giờ cũng đã chiều muộn, ông mặt trời cũng sắp lặn rồi, còn chưa lên tới bản, vậy lúc về thì tính làm sao:

– Sao chị lại đi muộn thế ạ?

Lấy trong túi ra vài quả mận đút vào môi cắn, loại quả chua chua lúc xanh nhưng ngòn ngọt lúc chín, loại quả mà Bích Thảo nghiện ăn, nhất là trong những ngày rụng trứng như hôm nay, cô thèm ăn gì đó chua chua như kiểu nghén thai, mặc dù có giọt tinh trùng nào vào người đâu mà chửa được cơ chứ.

– Dân bản đi rẫy đến tối mới về, mình có đi sớm cũng chẳng gặp người ta. Với lại chị còn phải đứng lớp, mấy tiết cuối giao lại cho Quỳnh Anh, cô sinh viên thực tập mới đi được chứ. Thôi đi tiếp đi.

Khoa gật gù như đã hiểu, lại tiếp tục bám đít chị Bích Thảo.

Trời sầm tối mới tới nơi, lúp chúp mấy chục nóc nhà sàn phủ mái bằng lá cây rừng, các nhà cũng cách xa nhau cả mấy trăm mét. Hầu như ai cũng nhận ra cô giáo Bích Thảo mỗi lần cô đi qua nhà, họ đều chào bằng tiếng Mông, cô cũng đáp lại bằng tiếng Mông bản địa. Khoa không hiểu gì nên hỏi:

– Chị quen người dân ở đây hết à?

– Ừ, chị phụ trách vận động gia đình học sinh ở bản Lùng Hăn, đến nhiều nên ai cũng biết. Trước cũng có một vài em học sinh ở bản này học ở trường, nhưng giờ ra trường hết rồi, lại về làm rẫy, chẳng có ai học lên cao cả. Mỗi cô giáo sẽ phụ trách vận động 1 đến 2 bản như thế này.

Vừa đi, hai chị em vừa nói chuyện:

– Thế hôm nay mình đến nhà ai?

– À, mình đến nhà của A Túa, A Túa có con năm nay đã 7 tuổi rồi nhưng chưa cho đến lớp, tội nghiệp con bé, lần nào chị đến cũng đòi đi học nhưng cha mế không cho, bảo phải ở nhà trông em cho cha mế đi rẫy.

Nói đến đây cũng là lúc Bích Thảo dừng chân dưới một ngôi nhà sàn thấp lè tè. Nhà sàn của đồng bào Mông thường có 2 tầng, 8 cột chính chia đều 4 góc và 2 đoạn giữa 2 bên chống cho sàn tầng 2. Phần trống giữa đất và tầng 2 là nơi nuôi chó, mèo, gà, để những nông cụ. Cách đây không lâu, người dân địa phương còn dùng nơi này để nhốt trâu, nhốt ngựa. Cũng là một cách để dân bản bảo vệ con vật quý nhất trong nhà khỏi con hổ con beo trong rừng sâu vào bản săn thịt. Nhưng dạo vài năm gần đây, được cán bộ ủy ban và bộ đội vận động nên họ chuyển ngựa và trâu ra một chỗ khác để giữ gìn vệ sinh.

Bích Thảo bắc ống tay lên gọi cho tiếng được to hơn, cô nói bằng tiếng Mông (Tác giả dịch ra tiếng Kinh cho các bạn dễ hiểu, bởi ở trong truyensextv.me, ít người biết tiếng Mông, đa số biết tiếng đít thôi):

– A Túa ơi! A Túa à! Vợ chồng A Túa có nhà không?

Nói xong Bích Thảo đứng đợi, cô biết chắc vợ chồng A Túa đã về nhà rồi, tiếng lửa lộp bộp từ trên vọng xuống.

Quả đúng như vậy, không lâu sau, từ bên sườn của nhà sàn, cánh cửa sổ bằng lá cây được đẩy ra, một người đàn ông nom vẫn còn trẻ ngó đầu vọng xuống:

– Cô giáo Pa Thăm đấy phải không? Cô giáo về đi không cái ông mặt trời đi ngủ đấy, vợ chồng A Túa không cho cái Mẩy Mưa theo cô giáo đâu. Nó còn phải ẵm em cho vợ chồng A Túa làm cái nương, cái rẫy, lấy cái hạt thóc, hạt ngô mà ăn chứ.

Bị đuổi khéo về ngay, nhưng cô Bích Thảo không nản lòng, có lẽ cô gặp tình huống này không phải là lần đầu, cô lại bắc tay lên miệng nói tiếp:

– A Túa cho cô giáo lên cái nhà sàn, hơ cái tay bên bếp lửa, uống miếng nước cái lá trà mọc sâu trong rừng được không? Cô giáo chỉ mang lên đây cho em Mẩy Mưa mấy quyển sách thôi mà. Cô không bảo em đi học đâu.

Nghe cô giáo nói vậy, A Túa ngó vào trong một lúc rồi quay ra:

– Cô giáo lên nhà đi, cái bếp lửa nhà A Túa chưa bao giờ tắt, cái nước trà rừng nhà A Túa vừa chín tới, uống vào ấm cái bụng lắm.

Theo bậc cầu thang bằng gỗ rừng xẻ thành từng phến, Bích Thảo đi trước, Khoa theo sau, mùi trà rừng sực nức mũi giống như vị bạc hà làm người ta trở nên khoan khoái. Lên đến hết bậc thang, bắt đầu đến sàn nhà chính. Chia làm 2 gian, một gian nhỏ thường nối với bậc cầu thang đi lên, là nơi chứa ngô, khoai và các nông sản mà đồng bào thu hoạch về. Sau gian nhỏ này, phải bước qua một tấm gỗ cao khoảng 30cm mới vào được gian nhà lớn, đồng bào coi đó như một tấm ngăn các con ma rừng có hại bước vào nhà. Gian nhà lớn là nơi tập trung toàn bộ sinh hoạt của các thành viên trong gia đình, từ nấu nướng, ăn uống, nói chuyện đến ngủ nghỉ. Nhìn vào cách bố trí ngôi nhà, Bích Thảo biết được gia đình A Túa cũng không khá giả gì, nếu nhà nào gọi là có của ăn của thể thường có thêm một gian nữa ở phía đối diện, có 2 cầu thang đi lên và đi xuống.

Bếp đặt ở chính giữa của ngôi nhà, không có ống khói mà khói bếp len theo các kẽ lá của mái nhà mà tỏa ra ngoài thiên nhiên. Trên bếp lửa, nồi nước trà đang ùng ục sôi. Ngồi xếp bằng chữ ngũ, Bích Thảo và Khoa đón lấy bát nước trà nóng bỏng tay từ A Túa. Nóng quá, nên Khoa đặt xuống mặt sàn ngay, mặt sàn cũng không kín hẳn, ở đây có nhìn theo các nan gỗ có thể nhìn xuống nền đất bên dưới, một vài con gà đen, một hai con chó đang thong thả đi lại dưới nền.

Cô Bích Thảo ngó nhìn vào phía bên trong, ở đó, có vợ A Túa, bên cạnh là một cô bé đen nhẻm, đầu tóc bù xù đang bế đứa em nhỏ ngủ tút lút. Nhà có khách, đàn bà trong nhà không được phép ra tiếp chuyện, chỉ ra khi người đàn ông trong nhà gọi sai việc gì đó. Nhìn ánh mắt trong veo, mở to của Mẩy Mưa nhìn cô giáo, Bích Thảo biết, trong đôi mắt đó muốn nói điều gì. Cô mở chiếc túi vải lấy ra 2 quyển sách lớp 1 và 2 quyển vở, 3 cái bút chì, 1 cục tẩy, cô cầm trên tay nói với A Túa:

– A Túa cho cô giáo Pa Thăm nói chuyện với Mẩy Mưa được không?

A Túa, người đàn ông gầy gò, nhỏ choắt đội mũ nồi đen, răng đen vừa hít một hơi điếu sục, giống với điều cày của miền xuôi nhưng ống to hơn gấp nhiều lần, làm bằng đoạn già nhất của thân cây bầu mọc ven suối, nhả luồng khói dày đặc lên nóc nhà, A Túa gọi con gái:

– Cái Mẩy Mưa, mày ra đây cô giáo cho mày cái quyển sách. Cha cho phép mày đọc quyển sách của cô giáo, nhưng cha không cho mày đi học đâu. Mày phải ở nhà trông em, nhớ chưa?

Nghe gọi tên mình, Mẩy Mưa quặt em vào trong lòng, cô bé không đưa em cho mẹ ngồi không ngay bên cạnh, chắc sợ đổi tay bế sẽ làm em dậy. Mẩy Mưa rón rén từng bước như từ trong đi ra chỗ cô giáo Bích Thảo rồi ngồi xuống cạnh cô, đôi mắt sợ sệt hết nhìn bố, nhìn cô giáo rồi lại nhìn Khoa. Bích Thảo nói bằng tiếng Mông:

– Mẩy Mưa có muốn đi học cái chữ không?

Mẩy Mưa không đáp, chỉ gật nhẹ cái đầu. Cô giáo nói tiếp:

– Để cô nói chuyện với cha mế cho Mẩy Mưa đi học nhé?

Mẩy Mưa lại gật đầu. Không nói gì.

– Cô giáo cho Mẩy Mưa mấy quyển sách, quyển vở, bút chì và tẩy. Mẩy Mưa ở nhà trông em, nếu em ngủ thì Mẩy Mưa chịu khó xem tranh vẽ ở trong mấy cái quyển sách này, rồi Mẩy Mưa lấy bút vẽ lại, lần sau cô giáo lên cô giáo kiểm tra. Nếu Mẩy Mưa vẽ đẹp, cô giáo sẽ xin cha mế cho lên trường học nhé.

Mẩy Mưa lại gật gật đầu, vỗ nhẹ vào lưng em vì thằng bé nhỏ thó trong lòng Mẩy Mưa vừa giật mình. Cô bé cầm lấy mấy quyển sách, giữ chặt trong lòng bàn tay như đây là những thứ mà cô bé cần nhất lúc này.

– Giờ Mẩy Mưa vào chỗ mế đi, để cô giáo nói chuyện với cha.

Mẩy Mưa lại bế em vào trong, lững thững đến tội nghiệp.

Cô giáo Bích Thảo bắt đầu buổi dân vận của mình, nhìn A Túa:

– A Túa có biết chuyện mới xảy ra ở bản Nậm Pàn không?

A Túa đáp trống không, có lẽ cũng đã từng nghe nói, chuyện lớn thế cơ mà, vùng Pa Thăm này ai mà không nghe cơ chứ:

– Chuyện bắt cóc bán sang Tàu chứ gì?

Bích Thảo gật đầu:

– Không phải là bắt cóc đâu, mà là bị lừa bán con sang bên kia biên giới đấy. A Túa có biết là tại sao không?

– Tại làm sao? Cô giáo nói cho A Túa nghe đi.

– Tại cha mế của đứa bé không biết chữ, bị người ta lừa ký vào giấy bán con cho người ta. Thế A Túa có muốn Mẩy Mưa, muốn A Páo mới có 1 tuổi bị bắt sang tàu mổ bụng lấy tim không?

Nói đến đây, A Túa có chút trùng xuống, nhìn về 2 đứa con của mình ở trong góc nhà. Ở vùng biên cương này, chuyện trẻ con bị lừa bắt sang biên không thiếu, hầu như năm nào, tháng nào cũng có một vài đứa trẻ mất tích. A Túa lắc đầu.

Cô Bích Thảo thêm vào:

– Thế sao A Túa không cho cái Mẩy Mưa đi học. Đi học để biết cái chữ, biết phân biệt đúng sai, để không bị lừa sang biên mổ bụng?

A Túa cãi:

– Thế biết cái chữ, biết phân biệt đúng sai có no được cái bụng không? Nhà A Túa nghèo lắm, không có tiền cho cái Mẩy Mưa đi học đâu, nó còn phải ở nhà trông em để A Túa làm rẫy, làm nương, mới có cái hạt thóc, cái hạt ngô mà ăn no cái bụng chứ.

Bắt đầu bắt được đúng điểm thuyết phục, cô Bích Thảo hớp một ngụm trà nóng hổi rồi thong thả nói tiếp:

– A Túa có biết người miền xuôi họ được học cái chữ nên họ biết cách làm ăn, họ làm ra nhiều của cải, nhiều cái tiền lắm. Họ ăn không hết, họ dùng không hết nên họ mang lên đây bán lại cho người đồng bào mình đấy thôi.

Chuyện này thì rõ rồi, thủa xa xưa, đồng bào dân tộc vẫn sống theo hình thức tự cung tự cấp khép kín với nhau. Nhưng giờ xã hội mở cửa, nhiều hàng hóa của miền xuôi, của bên kia biên giới mang về đây bán hoặc đổi với người dân tộc lắm. A Túa nghĩ đơn giản người miền xuôi cũng như mình, thừa cái gì thì mang đi bán để đổi mua lại cái mình thiếu. Người miền xuôi bán nhiều thế, chắc là họ phải thừa nhiều rồi.

A Túa lặng im không nói vì không biết cãi ra làm sao cả, một tay nhấc mũ nồi, tay còn lại đưa lên gãi gãi.

Cô Bích Thảo nói tiếp:

– Nếu cái Mẩy Mưa biết cái chữ, Mẩy Mưa sẽ biết làm ăn, sẽ kiếm ra nhiều của cải, nhà A Túa ăn không hết còn có thể đem bán được nữa cơ mà.

Nghe đến chuyện được mang đồ đi bán ở các phiên chợ, A Túa mừng lắm. Chợ phiên toàn phải đi mua thôi, chẳng được đi bán lần nào vì nhà có thừa cái gì đâu mà bán. A Túa thắc mắc:

– Thế học cái chữ có phải đóng góp cái con trâu, con ngựa nào không? Nhà A Túa có 1 con trâu, 1 con ngựa, nhưng chúng nó phải theo A Túa lên rẫy cầy đất. A Túa không cho các cô giáo được đâu.

Bích Thảo cười, cô việc đã thành đến 9 phần rồi:

– Không đâu, học cái chữ không mất tiền. Đã có Đảng và Nhà nước lo hết rồi. Mẩy Mưa đi học không mất tiền, được nhà trường cho sách, cho vở, cho bút, cho bảng, cho phấn để học nữa. Mẩy Mưa được nhà trường nấu cơm bằng cái gạo trắng cho ăn, chỉ cần mang ít thức ăn ở nhà đi ăn lẫn với cơm trắng là căng cái bụng rồi. Ngoài ra mỗi tháng Mẩy Mưa còn được nhà trường cho 100 nghìn đồng nữa, một trăm nghìn đồng có thể đổi được 20 cân thóc đấy A Túa biết không?

Nghe có vẻ xuôi, được đi học không mất tiền, được phát sách vở, được ăn cái gạo trắng ngần, lại còn được tiền mang về, A Túa cười nhe hàm răng đen, nhưng nghĩ thế nào lại nói giọng buồn buồn:

– À như thế cũng không được, còn thằng A Páo, nó chưa biết đi, không để nó ở nhà một mình được, nhỡ con hổ, con báo nó vào nhà bắt mất A Páo đi thì sao. A Túa cũng không mang nó lên rẫy được, đi xa lắm.

Về chuyện này, Bích Thảo gặp không phải là ít, tất nhiên là cô đã chuẩn bị sẵn phương án cho tình huống này:

– Chuyện này cũng không khó giải quyết, để Mẩy Mưa mang em đi học cùng. Từ bản Lùng Hăn đến trường chỉ phải đi qua 3 cái đồi, Mẩy Mưa bế A Páo theo cùng cũng được mà. Đến trường các cô sẽ cho cả A Páo ăn cùng luôn. A Túa yên tâm rồi nhé.

A Túa phân vân một tẹo nữa rồi gật cái đầu:

– A Túa yên tâm cái bụng rồi. Ngày mai A Túa cho chị em cái Mẩy Mưa xuống trường học cùng cô giáo. Học lấy cái chữ để sau này làm ra nhiều thứ mang xuống cái chợ phiên bán.

Khoa cũng mỉm cười theo chị Bích Thảo, có vẻ như cuộc thương lượng, cuộc vận động đã có kết quả mỹ mãn, chả thế mà mặc dù không hiểu hai người nói chuyện gì, Khoa thấy cả hai cùng cười thì cười theo thôi.

… Bạn đang đọc truyện Tà áo nơi biên cương tại nguồn: https://truyensexngan.com

Trên đường về, trời tối mịt, Bích Thảo đã chuẩn bị sẵn rồi nên chẳng có ngại ngùng, cô bấm đèn pin đi trước, ở phía sau Khoa cũng có một chiếc đèn pin, rọi xuống chân mình mà đi cho khỏi vấp ngã.

Trời miền cao vào tầm này tối lắm, chẳng nhìn được xa, chỉ âm u toàn cây là cây, cũng may có chị Thảo đi cùng, chứ mình Khoa chẳng dám đi:

– Chị Thảo này, chị vẫn thường đi như thế này à?

Thảo vừa đi vừa đi vừa hát, cô đang vui vì chuyến vận động hôm nay thành công, có thêm một học sinh đến trường. Thêm một học sinh là các cô thêm một việc, thêm một gánh nặng trên đôi vai mỏng manh, nhưng đó cũng là thêm một niềm vui lớn lao vì sự nghiệp cõng chữ đã thành công thêm một bước nhỏ:

– Ừ, một tháng phải đi mấy bận ấy chứ. Mấy bản chị phụ trách có ít học sinh nên chị phải đi ít đấy. Như các bản khác còn phải đi nhiều hơn cơ.

– Thế chị vẫn phải về tối như thế này à?

– “Ừ, lần nào chả thế”, Bích Thảo trả lời một cách tự nhiên nhất như chuyện này quá nhỏ bé.

– Thế chị không sợ à?

– Sợ gì?

Khoa đang sợ, sợ rất nhiều thứ, cậu đang nghĩ đến nhiều tình huống dành cho một cô giáo mơn mởn giữa rừng sâu hun hút thế này:

– Ví dụ như là ma chẳng hạn, đêm thế này đầy ma. Hoặc như có người nào đó thấy chị đi một mình, họ…

Thấy Khoa dừng lại không nói tiếp, Thảo cũng đoán ngay ra được Khoa định nói gì, cô nghĩ trong đầu: “Họ… Hiếp chứ gì? Đây mong còn chẳng được nữa là”. Nhưng cô lại cố ý trêu Khoa:

– Họ… làm sao?

Khoa ấp úng, cậu ngại không dám nói tiếp điều mình vừa nghĩ, nhưng chị gặng hỏi chả lẽ sợ không nói:

– Họ… giở trò đồi bại.

Thảo cười thật lớn, cười khanh khách lên vì sự thật thà của Khoa. Cô dừng lại ở một đoạn eo của con đường nhỏ, chờ Khoa đi ngang lên sát mình, cô dọi đèn pin vào ngực Khoa, để ánh sáng hắt lên khuôn mặt nam tính, mái tóc bồng bềnh:

– Khoa này, em có biết, các cô giáo Pa Thăm, trong đó có cả mẹ em vẫn thường nói với nhau câu gì không?

Ánh mắt Thảo như dại đi, vì cô đang đứng gần Khoa quá, thực sự cô muốn hư, muốn buông thả ngay bây giờ, ngay tại đây, với chính Khoa.

Khoa ngây ngô hỏi:

– Câu gì ạ?

Giọng Bích Thảo trầm hẳn xuống, nói rất nhỏ chỉ để mình Khoa nghe tiếng mặc dù giữa đêm tối thế này, ở đoạn đường tắt này, chẳng có ai:

– CÔ GIÁO PA THĂM, CÁI GÌ CŨNG CÓ, CHỈ THIẾU CÁI ĐÓ.

Nói xong, Thảo tắt đèn pin của mình, chỉ còn ánh đèn nhỏ của Khoa là chiếu sáng, cô im lặng để lắng nghe sự sục sôi đến cùng cực ở trong lòng.

Còn Khoa, cậu cũng im lặng mà luận lời nói ẩn ý của chị Bích Thảo, “chị nói: Các cô giáo Pa Thăm, trong đó có cả mẹ em, Cái gì cũng có, chỉ thiếu cái đó, mà cái đó ở đây là gì, chẳng phải là cái ‘trò đồi bại’ mà cậu vừa mới nhắc với chị đó hay sao? Trong đó có cả mẹ Thương, không lẽ chuyện đêm qua, chuyện cậu mộng tinh là thật và người làm việc đó chính là mẹ Thương?”

Khoa lắc lắc cái đầu vì suy nghĩ vừa rồi của mình. Rồi cậu giật thót mình một cái vì hơi thở của chị Bích Thảo phà vào tai cậu, âm thanh mang theo nhiều tâm tình mà chị Bích Thảo phải cố gắng lắm mới dám nói ra, có lẽ sự chịu đựng của con người cũng có giới hạn của nó:

– Khoa, cho chị biết thế nào là “trò đồi bại” đi, một lần thôi, được không?